محمد مهدی توکلی، هادی شیرویه‌زاد، فرهاد حسین‌زاده لطفی، اسماعیل نجفی،
دوره ۱۵، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۷ )
چکیده
مسأله زمان‌بندی دروس دانشگاهی یکی از مسایل پیچیده می‌باشد که معمولا دانشگاه‌ها در طول سال با آن مواجه هستند. فرآیند برنامهریزی در گذشته به صورت دستی انجام می‌شد که بسیار زمان‌بر بوده؛ اما با گذشت زمان پژوهشگران زیادی موفق شدند به مدل‌‌سازی مسأله زمان‌بندی دروس دانشگاهی بپردازند و ضمن درنظر گرفتن محدودیت‌های برنامهریزی، با استفاده از روش‌های مختلف به جواب‌های مورد قبول دست پیدا کنند؛ اما با این حال به دلیل پیچیدگی مدل، بسیاری از محدودیت‌ها در مدل‌ها درنظر گرفته نشده است. با توجه به اهمیت برنامهریزی جدول زمان‌بندی دروس دانشگاهی، در این پژوهش به ارایه مدل ریاضی جهت انجام زمان‌بندی دروس دانشگاهی پرداخته شده است و سعی شده است مدل ارایه شده ضمن درنظر گرفتن محدودیت‌های رایج در مدل‌های زمان‌بندی دروس دانشگاهی، عناصر کیفیت برنامهریزی آموزشی را نیز درنظر بگیرد. بدین منظور در مدل ارایه شده محدودیت‌هایی همچون زمان مشاوره اساتید به دانشجویان، کیفیت تدریس اساتید و برنامهریزی برای دروس پیش‌نیاز و پس نیاز درنظر گرفته شده است. در ادامه نیز جهت بررسی قابلیت اجرایی مدل ارایه شده، یک مثال عددی طرح و یک بار بدون درنظر گرفتن محدودیت‌ها و اهداف کیفیت ارایه دروس حل گردید و یکبار نیز مدل با استفاده از درنظر گرفتن محدودیت‌ها و اهداف کیفیت ارایه دروس حل گردید. در انتها جهت ارزیابی نتایج، چهار شاخص تعیین شد و نتایج حل با دو مدل مقایسه گردید، که نتایج نشان می‌داد با درنظر گرفتن محدودیت‌ها و اهداف کیفیت، زمان ارایه دروس و حضور اساتید برای مشاوره بهبود پیدا کرده است.
