این پژوهش به بررسی جامع و نظام‌مند منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی با بهره‌گیری از رویکرد داده‌بنیاد و تحلیل تصمیم‌گیری‌های چندمعیاره پرداخته است. هدف اصلی مطالعه، شناسایی عوامل موثر بر عدم توازن مالی در این سازمان است که در قالب پنج دسته شامل شرایط علی، شرایط مداخله‌گر، شرایط زمینه‌ای، راهبردها و پیامدها طبقه‌بندی شده‌اند. این تحقیق از نظر هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد و به لحاظ ماهیت و روش، در چارچوب تحقیقات توصیفی-پیمایشی دسته‌بندی می‌شود. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران و خبرگان سازمان تامین اجتماعی، اقتصاددانان و سیاست‌گذاران در بخش کیفی و مدیران ارشد، مدیران میانی و کارشناسان ارشد این سازمان در بخش کمی است. حجم نمونه کیفی شامل ۱۵ نفر بوده که با استفاده از روش قضاوتی و هدفمند انتخاب شده‌اند و در بخش کمی از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی استفاده شده است. نتایج حاصل از تجمیع دیدگاه‌های خبرگان، با استفاده از روش کوکوسو فازی تحلیل شده و نشان می‌دهد که عوامل زمینه‌ای بیشترین تاثیر را بر منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی دارند. پس از آن، شرایط مداخله‌گر و شرایط علی به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. این پژوهش از طریق تحلیل چندبعدی، درک جامعی از بحران مالی سازمان تامین اجتماعی ارایه کرده و چارچوبی برای مدیریت بهینه منابع و مصارف این سازمان پیشنهاد می‌دهد.